jak

jak I {{/stl_13}}{{stl_8}}przysł. {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'używany w pytaniach zawierających skierowaną do rozmówcy prośbę o wskazanie pewnych okoliczności towarzyszących treści zdania': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jak się czujesz? Jak wygląda twoje mieszkanie? Jak wam się to podoba? Zapytaj, jak tam dojechać. Już wiem, jak rozwiązać to zadanie. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'w połączeniach z przymiotnikami lub przysłówkami w stopniu najwyższym oznacza maksymalne nasilenie danej cechy': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zrób to jak najprędzej. Rzuć jak najwyżej. Odsunął się jak najdalej. Mam o niej jak najlepsze zdanie. Weź jak najdłuższy sznurek. Wybierał jak największe jabłka. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'używany w wykrzyknieniach oznacza szczególnie duże natężenie danej czynności; bardzo': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jak się zdenerwował! A tu jak nie huknie! Jak nie wrzaśnie! Jak mnie zabolało! Jak mi przykro! {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}jak II {{/stl_13}}{{stl_8}}spój. {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'tworzy wyrażenie porównawcze': {{/stl_7}}{{stl_10}}Dziewczyna jak malina. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wprowadza zdanie podrzędne określające stopień nasilenia cechy, o której mowa w zdaniu nadrzędnym' {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'używany po niektórych czasownikach nazywających doznania zmysłowe lub stany mentalne, wprowadza zdanie, w którym określony jest przedmiot tego doznania lub stanu': {{/stl_7}}{{stl_10}}Słyszę, jak ktoś chodzi po korytarzu. Widzę, jak na podwórku bawią się dzieci. Lubię, jak wszyscy są w domu. Czuł, jak ogarniał go gniew. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'wprowadza zdanie podrzędne określające czas przebiegu akcji zdania nadrzędnego; kiedy, gdy': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jak wrócę, wszystko ci opowiem. Zamknij drzwi, jak będziesz wychodził. Jak rozmawiałyśmy, zadzwonił telefon. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}5. {{/stl_12}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'wprowadza zdanie podrzędne określające warunek stosujący się do treści zdania nadrzędnego; jeśli, jeżeli, o ile': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jak się postarasz, możesz wygrać. Nie odezwę się do niej, jak mnie nie przeprosi. Jak chcesz, możesz już iść do domu. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}6. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wprowadza wypowiedź zawierającą dodatkowy komentarz mówiącego w stosunku do zasadniczego tematu wypowiedzi': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jak widzę, powodzi wam się nieźle. To jest, jak sądzę, twoje dzieło. Był, jak mówiono, najlepszym solistą. Jak wiemy, ten problem nie został rozwiązany. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}7. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wprowadza wyliczenie przykładów; na przykład': {{/stl_7}}{{stl_10}}Niektóre produkty spożywcze, jak grube kasze, otręby, płatki owsiane, drożdże, mleko, zawierają szczególnie dużo witaminy B{{/stl_10}}{{stl_26}}₁ {{/stl_26}}{{stl_10}}. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}jak III {{/stl_13}}{{stl_8}}przyim. {{/stl_8}}{{stl_7}}'używany w konstrukcjach zaprzeczonych, wskazuje na człon porównania oznaczający najwyższe natężenie cechy wyrażonej w pierwszym członie porównania': {{/stl_7}}{{stl_10}}W taki upał nie ma nic przyjemniejszego jak zimna kąpiel. Nie ma to jak własny dom. Nic prostszego jak przyjść i poprosić. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}jak IV {{/stl_13}}{{stl_8}}mod. {{/stl_8}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'tym słowem używanym w połączeniach z formami stopnia najwyższego przysłówka lub przymiotnika mówiący podkreśla, że chodzi o tak wysoki stopień nasilenia czegoś, jaki jest możliwy w danej sytuacji': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wracaj jak najprędzej. Szukał jak najkrótszej drogi. Mam o nim jak najlepszą opinię. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_7}}'tym słowem, zazwyczaj używanym z czasownikiem zaprzeczonym, mówiący opisuje ekspresywnie daną sytuację jako niespodziewaną, zaskakującą, gwałtownie zmieniającą bieg wydarzeń': {{/stl_7}}{{stl_10}}Wtedy jak wrzaśnie na nas! Byliśmy na spacerze, a tu nagle jak nie lunie! Pies jak nie skoczy do dziecka i zacznie je szarpać! {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}jak V {{/stl_13}}{{stl_8}}relat. {{/stl_8}}{{stl_7}}'wprowadza zdanie podrzędne (w zdaniu nadrzędnym może wystąpić odpowiadający mu wyraz tak) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Zrobił tak, jak uznał za stosowne. Postąpił (tak), jak obiecał. Odpowiadał tak, jak mu kazano. ZOB. (czysty) jak łza; (mocny) [tęgi] jak byk; (wielki) jak byk; {{/stl_10}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}(jest) jak psu [krowie] z gardła (wyciągnięte) [wyjęte]; {{/stl_7}}{{stl_8}}{kogoś} {{/stl_8}}{{stl_7}}to jak po śmierć posłać {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}jak VI {{/stl_13}}{{stl_8}}rz. mż IIa {{/stl_8}}{{stl_7}}'ssak przypominający krowę o masywnym ciele, gęstej, bujnej, brunatnej sierści, z charakterystycznymi długimi rogami, żyjący w Tybecie; hodowany i używany jako zwierzę juczne' <z tyb.> {{/stl_7}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}jak {{/stl_13}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}idzie {{/stl_13}}{{stl_7}}'pytanie używane w znaczeniu: jak się sprawy układają, jak się komuś powodzi, jak posuwa się praca, jak sobie ktoś radzi': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jak idzie? – Jeszcze dwa dni i skończymy. {{/stl_10}}{{stl_20}}

{{/stl_20}}\ {{stl_20}}

{{/stl_20}}jak {{/stl_13}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}leci {{/stl_13}}{{stl_7}}'zwykle grzecznościowe pytanie, używane w znaczeniu: jak się sprawy układają, co słychać, jak się ktoś miewa (czasem będące elementarnym znakiem zainteresowania drugą osobą) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Jak ci leci? – Dziękuję, wszystko w porządku. {{/stl_10}}